Reizen op het dak van de wereld
27 september 2013 - Lhasa, China
We hadden 15 dagen op onze speciale Tibet permits gewacht. We hadden ons visum voor China verlengd. We hadden een 7-daagse tour uitgezocht en de treintickets (op de zwarte markt) gekocht. We waren klaar om aan het Tibet avontuur te beginnen!
De trip startte met een tweedaagse treinreis van Chengdu naar Lhasa over een afstand van 3360 kilometer. Dit is de hoogste treinreis ter wereld en wordt daarom ook weleens de hemeltrein genoemd. De trein rijdt op grote hoogte over het Tibetaanse plateau, met het hoogste punt op 5072 meter. Er wordt voor een deel van het traject door middel van permafrost gezorgd dat de rails gedurende alle seizoenen in tact blijft.De eerste dag van de treinreis was het uitzicht nog zoals we in de omgeving van Chengdu gewend waren. Veel groen, bergjes, rijstvelden en andere gewassen. Tegen de avond werd het landschap weidser, wat ons deed denken aan de uitgestrekte vlaktes die we in Mongolië gezien hadden. Toen we de tweede dag in de trein opstonden werd het landschap getypeert door besneeuwde bergen, meren en moerassige grassen in alle mogelijke kleuren oranje, geel en groen. We zaten inmiddels op een hoogte variërend tussen de 4500 en 5000 meter, waardoor we de boomgrens (ligt in Azië hoger dan in Europa) gepasseerd waren. Samen met de zonsopkomst zorgde dit voor schitterende uitzichten. Waar we normaal gesproken in de trein boeken lezen, hebben we deze hele dag alleen maar naar buiten gekeken (en veel te veel foto\'s gemaakt) totdat we in de namiddag in Lhasa arriveerden.
Na het tonen van onze permits en paspoorten werden we onder politiebegeleiding naar onze gids gebracht. Onze gids Jabu stond al op ons te wachten. Met vriendelijke woorden en door middel van het omhangen van typische Tibetaanse sjaals werden we welkom geheten in Tibet. Het is voor ons, westerse toeristen, verplicht om met een gids te reizen in Tibet. Echter mogen we in Lhasa wel zelfstandig rondlopen en dat hebben we de eerste avond gelijk gedaan.
Het viel ons op dat er een groot verschil is tussen het oude en nieuwe Lhasa. Het nieuwe Lhasa wordt getypeert door goed onderhouden straten, goed onderhouden bussen en vooral moderne kledingzaken, veelal eigendom van Chinezen. De moderne wereld heeft duidelijk zijn intrede in Tibet gemaakt. Dat de Chinezen invloed uitoefenen was niet alleen aan de kledingzaken goed te merken. We zagen op alle gebouwen en bijna elke straatlantaarn de Chineese vlag. Ook vind je op elke hoek van de straat politie of militairen. Voor het geval dat zij iets missen hangen er ook in elke straat, in elk klooster en op elk plein camera\'s die alles in de gaten houden. Dit om iedereen maar even heel duidelijk te maken dat Tibet onderdeel is van de Chinese Volksrepubliek.
Het oude stadscentrum wordt getypeerd door kleine straatjes vol souvenirswinkeltjes, stalletjes waar yakvlees en andere lokale producten verkocht worden en er bevinden zich vooral veel kloosters. De boeddhistische Tibetanen lopen hier rondjes omheen of bidden op hun speciale wijze voor de kloosters. Het ritueel van het gebed opzeggen, de armbewegingen en het uiteindelijke liggen waarbij de handen (vaak met een houtje) over de grond worden geschoven wordt 100 keer achter elkaar herhaald. Een combinatie van een rondje om het klooster en het bidden wordt ook veelvuldig gedaan, waarbij de boeddhisten om de 3 stappen biddend over de grond schuiven. Erg indrukwekkend om te zien aangezien kinderen van een jaar of 8 hier al aan meedoen, maar ook gehandicapten en erg oude mannen en vrouwen. Het zag er, vooral in de middagzon, uitputtend uit. Maar zoals onze gids zei: \'naast het bidden is dit ook een uitstekende lichaamsbeweging waarbij alle spieren benut worden\'. Handig.
Met onze gids hebben we in de twee opvolgende dagen kloosters en het beroemde Potala Palace bezocht. We begonnen met het Yokhang klooster. Pelgrims die naar Lhasa reizen (biddend of met vervoer), bezoeken altijd dit klooster als eerste, vandaar dat onze gids ons ook als eerste hier mee naar toe nam. Het was erg prettig om een gids mee te hebben die ons meer vertelde over de gebruiken en de vele betekenissen van de figuren en boeddha\'s. De typische geur in het klooster bleek afkomstig te zijn van de yakboter waar kaarsen in branden en de yakthee die de monniken drinken. Deze monniken, die met z\'n dertigen binnen zaten gezamenlijk te bidden, maakten de meeste indruk op ons. Bijzonder om te zien hoe ze gezamenlijk de teksten op een licht zangerige manier oplezen en af en toe met hun belletjes klingelen. De offers die zij, maar ook de vele boeddhabeelden en afbeeldingen van vorige Dalai lama\'s, krijgen was ook indrukkwekkend (veel). Overal ligt geld, fruit, melk of andere offerwaardige producten. Vooral de letterlijke bulten geld dat veel boeddha beelden omringt viel op. Niet zo gek dus dat we de monniken met de nieuwste smartphones rond zien lopen.
De twee andere kloosters waren ook erg indrukwekkend, maar het bleek dat de vele kloosters erg op elkaar lijken. Een zelfde soort indeling en we begonnen zelfs de verschillende beschermers en boeddha\'s al te herkennen. De beelden van de verschillende Dalai lama\'s waren minder goed uit elkaar te houden, maar gelukkig bleef onze gids ze elke keer benoemen. Overigens is het ten strengste verboden om een afbeelding van de huidige Dalai lama te plaatsen, dus die hebben we niet gezien.
Het bezoek aan het Potala palace was ook een must see in Lhasa. Dit paleis, in de 7e eeuw gebouwd door de koning en dat later de residentie werd van acht Dalai lama\'s, is gebouwd op een berg en telt 13 verdiepingen en bijna 1000 kamers. Van de buitenkant mochten we genieten zolang als we wilden, voor de binnenkant hadden we maar een uur de tijd. Toch een beetje weinig als je bedenkt dat er 25 euro entree per persoon wordt gevraagd. Maar als onze gids zich niet aan de tijdslimiet houdt krijgt hij een boete van bijna 400 euro. We gingen dus in sneltreinvaart door het paleis, maar hebben wel erg veel kunnen zien. Zo hebben we belangrijke ruimtes gezien waar de Dalai lama kwam, maar ook de tombes/stupas van goud waar het as van de overleden Dalai lama\'s in zit. Alle ruimtes zijn tot in detail versierd met allerlei kleuren en veel beelden, schilderingen en foto\'s van de Dalai lama\'s. In alle hoekjes, gaatjes, spleetjes, bakjes en gleufjes zie je de geldelijke donaties van de bezoekers.Het bezoeken van de belangrijke kloosters en het Potala palace deden we gezamenlijk met de gids, de overige tijd besteedden we zelf in Lhasa met het rond lopen door het oude centrum, struinen over de marktjes en we bezochten nog wat kloosters op eigen houtje. Tussendoor scoorden we lokale snackjes en zaten we een aantal keren verplicht yakthee te drinken. Dit is yakmelk (naar ons idee gefermenteerd) met zoete thee. Dit wordt overal door iedereen gedronken, en werd ook ongevraagd tijdens het eten in simpele lokale tentjes ingeschonken en bijgeschonken en bijgeschonken en .... iets teveel naar ons idee.Nadat we Lhasa verkend hadden was het tijd om de Tibetaanse binnenlanden in te gaan. Naast een gids hadden we ook nog een chauffeur gekregen en met z\'n tweeën stapten we in een 8persoons busje. De eerste dag gingen we gelijk de hoogte in en passeerden we passen op 5000 meter. We kwamen langs het Yamdrok lake, een van de 4 grote heilige meren in Tibet met schitterende blauw/groene kleuren, en we zagen mooie sneeuwtoppen en gletsjers. In Gyatse was het weer tijd voor een klooster en samen met onze gids gingen we alle ruimtes af. Na de gebruikelijke foto\'s aan de buitenkant (binnen foto\'s maken is ten strengste verboden) vervolgden we onze weg en kwamen we \'s avonds aan in Shigatse.
De volgende dag begon voor ons bij de PSB, de immigratiedienst van China. Reizen in Tibet wordt je niet gemakkelijk gemaakt en we moesten onderweg ons permit laten stempelen. Dit duurde maarliefst 2.5 uur, waardoor we besloten het klooster in Shigatse zonder gids te bezoeken. Terwijl onze gids in de rij stond voor de permits hebben wij het klooster verkend, dat net een klein stadje was. Allemaal smalle steegjes, poortjes, pleintjes en natuurlijk de ruimtes met beelden van boeddha\'s.
Nadat we onze permits met stempel terug hadden gekregen vervolgden we onze weg. De hoogste pas van deze trip stond op het programma, we bereikten de 5248 meter. Uiteraard bleven we daar even hangen voor de uitzichten en foto\'s en gelukkig bleken we ons topfit te voelen. We hadden geen enkele last van hoogteziekte. Omdat ons aangeraden was om veel te drinken om hoogteziekte te voorkomen, moesten we wel erg veel naar het toilet, wat iedere keer weer een beleving is onderweg. Van echte toiletten in Tibet kun je niet spreken, langs de route en in de kloosters in het een groot betonblok waar vierkante gaten in zitten. Als je geluk hebt zitten er schotten tussen, maar vaak is het een rijtje waar je met 5 anderen tegelijk je behoefte doet. Aangezien alles in het gat valt en er geen stromend water is, kun je je wel voorstellen hoe de geur is. Gek genoeg wordt er dus niets schoongemaakt of weggespoeld, laat staan dat er wc papier aanwezig is, maar moeten we wel voor deze gaten in de grond betalen.Na nog vele mooie uitzichten kwamen we in de avond aan in Old Tingri. Het bleek een simpel dorpje te zijn waar de koeien door de straatjes lopen en de kindertjes eruit zien alsof ze nog nooit gewassen zijn maar wel hun grootste glimlach tonen. Echt hoe we ons Tibet hadden voorgesteld en het mooiste bleek het uitzicht te zijn. We hadden uitzicht op de mount Everest die 40 kilometer verderop lag, maar door zijn 8848 meter goed zichtbaar was. Met de andere bergtoppen eromheen zorgde dit voor een schitterend uitzicht.
We sliepen in een simpel kamertje en na de vraag of er ergens een douche was keek de gids ons wat vreemd aan. Geen douche dus. We hadden inmiddels genoeg van de yakthee (tijdens de lunch zaten er zoveel stukjes in.. naar Nederlandse begrippen dus hartstikke bedorven), dus bij de vraag of we thee wilden bestelden we black tea. Kan niet fout gaan zou je denken. Echter bleek dit zoute thee te zijn, ook weer een hele opgave om dit op te drinken.De volgende ochtend stonden we op tijd op om tijdens de zonsopgang nog een wandeling te maken om de Everest en andere bergen nog voor een laatste keer te bekijken. Wederom hadden we heldere luchten, dus mooie uitzichten. Na een snel ontbijt waarbij jasmin tea ook zout bleek te zijn, gingen we richting een plaatsje aan de grens met Nepal. Onderweg kwamen we langs de Himalaya ranche en werden we weer getrakteerd op mooie sneeuwtoppen. Het grensplaatsje bleek een stuk lager te liggen, waardoor de natuur weer groen werd en langs de bergen vele watervalletje baar beneden kwamen.We sliepen nog 1 nachtje in Tibet om de volgende ochtend te vertrekken naar Nepal.
Foto's: http://www.flickr.com/photos/101171706@N07/sets/
English highlights
Finally we would find out if the effort for extending our Chinese visa, buying black market train tickets and waiting for our special Tibet permit would be worth it all. To give you the really short version, yes it was!We started with the highest train ride in the world from Chengdu to Lhasa over the Tibetan Plateau over 5000 meters high. A two day ride brought us beautiful sights of snowcapped mountains and vast landscapes.
Foreign people need to travel with a guide in Tibet, therefore, when arriving at the train station, the nice police men wanted to see our permit and directed us to our guide Jabu. Jabu welcomed us to Tibet with a traditional Tibetan scarf and brought us to our hostel.We planned our first days in Lhasa. Although Lhasa has adapted to modern times, especially under modern Chinese influences, it still has an traditional city centre where much of the monastries and Bouddistic relics are sited. We vistited the most important, he Yokhang monastry (first and therefore most holy monastry built in 7th century), the Potala Palace (also built in 7th century and home of the first king and later Dalai Lama\'s), the Ramoche monastry and the Sera monastry. Unfortunately pictures are not allowed inside, but let\'s say that we were impressed. However, after seeing these monastries one seem to become similar to the other in interior.
Lhasa is for many tourist the first stop because it is known as the holy city to many buddists. Three days Lhasa taught us much about Buddhism and our trip continued with guide and driver via the amazing holy Yamdrok Lake, over 5000 meter passes with snowcapped mountians and Gletsjers to Shigatse, the second largest city of Tibet. Chinese controle was just as in Lhasa extremely visible with Chinese flags on every light pole, security camera\'s and many police and militairy posts all around. Here we stayed the night and visited anothter monastry in de morning.
A second long car drive lay ahead of us with a pass over 5200 meters and a view of Mount Everest. Everest was breath taking, just as the small town of Old Tingri were we stopped to stay the night. Cattle running through the streets, one shower for the whole village and snowcapped Everest on the background of dirty little children playing slide of a concrete wall.
The final days of our Tibet trip were down to the Nepalese border. We passed along the Himalaya range with again more amazing views of mountains, gorges and waterfalls. Tibet was an amazing part of our trip and altough China does make it want to belong to the Republic of China, it seems to be a country on it\'s own with their own language and (religious) traditions.